
Người thầy vĩ đại
Nhân kỉ niệm tròn một năm ngày thầy xa trường. Cũng là để tri ân ngày Nhà giáo Việt Nam.
Thầy đi qua cửa lớp chiều nay…
( Kính tặng thầy của em!)
Em không muốn thầy đi qua cửa lớp
Dù biết thời gian đang chẳng đợi thầy..
Bóng dáng thân quen dù chỉ lướt qua đây…
Cũng đủ làm em nghẹn lời, cay mắt!
Em ích kỉ, thầy ơi, em biết…
Cả một đời tâm huyết…
Thầy chẳng muốn lìa xa…
Có ai không, khi thấy bóng thầy qua?
Hãy quay ra, cười cùng thầy giây lát?
Chỉ thế thôi, đừng nhìn sâu vào mắt…
Đôi mắt yêu thương sẽ ngân ngấn nỗi buồn…
Hành lang ơi, nhớ lưu bóng thầy luôn
Sân trường ơi, nhớ dáng thầy mỗi sớm…
Cánh cổng ơi, nhớ nhé, thầy về muộn…
Nếu vội khép vào, lòng sẽ rất chơi vơi…
Đó là một trong vô vàn tình cảm mà các thế hệ thầy trò trường THPT Giao Thủy muốn dành tặng cho thầy Nguyễn Văn Khoát. Bằng những gì hiến dâng cho Nhà trường suốt những năm tháng sự nghiệp trông người, thầy hoàn toàn xứng đáng với tình yêu và lòng kính trọng của những học sinh thân yêu. Để xin nhớ mãi một nhân cách lớn - nhân cách của người thầy vĩ đại
35 năm qua, cứ mỗi sáng tinh mơ, dù trời mưa hay nắng, mùa đông hay mùa hè, thầy đều đã có mặt tại sân trường để kiểm tra công tác an ninh trật tự, vệ sinh môi trường và chấn chỉnh nề nếp khi học sinh bước chân vào trường, lớp học.
![]() |
Thầy Khoát giản dị bên cạnh học trò |
Ngày tôi biết thầy rời xa mái trường, dù đã chuẩn bị tinh thần từ trước nhưng lòng tôi vẫn nhen lên cảm xúc khó diễn đạt bằng lời, buồn, nhớ, cảm phục, nuối tiếc…
Sau 11 năm, tôi vẫn nhớ bài toán thầy dạy lớp chúng tôi khi bắt đầu học về bất đẳng thức Cauchy. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức: A = x^2 + 2/x, với x > 0. Sau này, tôi biết đó là một bài toán rất đơn giản về tìm “điểm rơi” trong bất đẳng thức Cauchy, tôi có điều kiện để biết và tìm hiểu sâu những bất đẳng thức khó, phức tạp hơn rất nhiều và nhận ra cái mà học sinh được dạy là bất đẳng thức Cauchy thực tế là bất đẳng thức giữa trung bình cộng và trung bình nhân (AM-GM)… Nhưng với kiến thức hạn hẹp của những học sinh lớp 10 như chúng tôi ngày ấy, trong điều kiện sách vở ít ỏi, máy tính còn là một thứ xa vời, Internet chưa xuất hiện ở vùng nông thôn và kiến thức chủ yếu thu lượm từ người thày trực tiếp dạy mình… phương pháp tìm “điểm rơi” mà thầy giới thiệu trong buổi học ấy như mở ra một thế giới. Với tôi, ngày hôm ấy thầy giống như một siêu nhiên, một ảo thuật gia thiên tài với kỹ thuật siêu hạng trên công cụ rất giản đơn là tấm bảng đen và viên phấn trắng.
![]() |
Thầy Nguyễn Văn Khoát bên tập thể Giáo viên trong lễ chia tay |
Ngày hôm ấy, thầy đã dạy cho tôi nhiều hơn là kiến thức trong một tiết học 45 phút. Đó là nhiệt huyết, là đam mê, là khát vọng và cảm hứng, những thứ đã dẫn dắt tôi trong suốt 3 năm phổ thông, 5 năm đại học và sau ấy.
Tôi thích học toán từ khi còn rất bé, nhưng tôi chỉ bắt đầu yêu toán bắt đầu từ ngày hôm ấy. Tôi lao đầu vào học và giải toán, đọc tạp chí Toán học & tuổi trẻ và tìm tòi lời giải cho những bài toán khó nhằn nhất, bứt rứt vì những nỗ lực bất thành và sung sướng đến tột cùng vì một lời giải đúng, hãnh diện khi nhận giải thưởng năm của tạp chí… 3 năm học cấp 3 là khoảng thời gian vô cùng ý nghĩa và không thể quên trong cuộc sống của tôi.
Thầy ơi!
Con về trường cũ chiều nay
Thầm mong được gặp lại thầy, thầy ơi
Đưa con qua những bến đời
Đò đưa thầy vẫn không rời sớm trưa
Thầy ơi! ...nói mấy cho vừa
Công thầy dìu dắt con chưa đáp đền
Cuộc đời ghềnh thác xuống lên
Đôi khi con sợ mình ...quên lối về
Thầy giờ nghỉ tại chốn quê
Tránh xa cuộc sống bộn bề có hay
Con về trường cũ chiều nay
Thầm mong được ghặp lại thầy, thầy ơi
![]() |
Những đóa hoa tươi thắm tặng thầy Nguyễn Văn Khoát. |
Giờ đây tôi không còn làm toán nữa, công việc hiện tại không liên quan tới toán học và tôi cũng nhận ra rằng toán không mang lại quá nhiều lợi ích thiết thực như tôi tưởng. Nhưng điều quan trọng là toán đã dẫn dắt tôi từ một học sinh ham chơi, lười học… tới một người chăm chỉ ở hầu khắp các môn. Quan trọng hơn, tôi đã sống bằng tất cả nhiệt huyết và đam mê cháy bỏng của mình, những điều ấy vô cùng ý nghĩa.
Được học thầy trong 2 năm học là món quà đầy may mắn của tôi. Cũng có những điều trăn trở, nuối tiếc khi tôi đã không đi cùng đam mê ấy chơ tới tận cùng. Nhưng có phải “tình chỉ đẹp khi còn dang dở”, nếu chọn toán, tôi lúc này có thể đang là một anh giáo quèn nai lưng dạy thêm kiếm sống và giấc mơ bị giết chết, chôn vùi trong những nỗi lo cơm áo gạo tiền… Con đường đi dang dở là để tôi sẽ nhớ về nó như một kỷ niệm đẹp, và nhớ về thầy như một người đưa tôi đến với đam mê ấy và dẫn dắt tôi trên suốt hành trình.
Ngày tôi biết thầy rời xa mái trường, dù đã chuẩn bị tinh thần từ trước nhưng lòng tôi vẫn nhen lên cảm xúc khó diễn đạt bằng lời, buồn, nhớ, cảm phục, nuối tiếc… Những dòng viết tặng thầy tôi đặt tên là “A brief Tribute to a long Career” - Lời tri ân nhỏ cho một sự nghiệp lớn, bao nhiêu chữ cũng không đủ bởi thầy vĩ đại hơn cả ngàn trang giấy. Nhưng tôi vẫn muốn viết ra bằng tất cả lòng biết ơn và thán phục. Cảm ơn thầy Nguyễn Văn Khoát, người cha tinh thần, người thầy vĩ đại nhất của em!
gần nửa thế kỷ trung với đảng
Bao năm nhà giáo được dân yêu
chốn cũ người về ươm mùa tới
Quê nhà vui thú với cháu con
Tuổi cao thông tuệ niềm tin cậy
Tóc bạc thời gian nhuộm phấn thơm
Quý Tỵ chúc thầy tôi thêm khỏe
song đôi vạn thọ với người hiền
Ngay sau khi biết tin thầy nghỉ hưu trên mạng xã hội đã xuất hiện Fanpage tri ân thầy về những kỉ niệm, những hồi ức của học sinh Giao Thủy A khắp bốn phương trời.
Thơ con không hay nhưng chắc đẹpKính tặng người thắp lí tưởng trong con
Những ngày qua con cứ mãi mơ màng
Cùng nỗi nhớ đong đầy người nhà giáo
Những kí ức trong con luôn tự hỏi
Biết bao giờ quay trở lại tri ân
Con từng đêm bút đèn này vẫn ghi
Đường đời kia đến khi nào đi hết
Nhưng với thầy thời gian là ác mộng
Đếm từng ngày đò chở người qua sông.
Ngày hôm qua hay tự tháng năm nào
Con nao nức bước vào trường trung học
Thầy với con là một vị anh hùng
Hô một tiếng khiến trăm người lạc mộng
Gang tay thầy đo từng hàng ngang dọc
Ánh mắt thầy tia từng đứa dép rê
Những tiết học lặng yên ngồi chăm chú
Bảng tuần hoàn con chẳng bao giờ quên
Con còn nhớ những buổi chiều lao động
Dù nắng hay mưa thầy đều có mặt
Lũ chúng con thấy thầy mà đến
Thì ngọn cỏ chúng con quyết không tha
Ôi! Con trẻ biết đâu lòng ngây dại
Thầy nghiêm trang tất cả vì đàn con!
Năm thứ hai cứ từ từ rồi đến
Con bây giờ bẽn lẽn cấp số nhân
Rồi thứ hai mỗi sáng sớm thênh thang
Thầy vẫn thế một tượng đài trước cổng
Nhưng tiếng thầy dần trở nên ấm áp
Ánh mắt thầy hiền từ con ước ao.
Cơn gió kia vô tình thổi ngang đầu
Chợt nhìn lên sao tóc thầy trắng xóa
Con chợt nhớ tới hàm lim hội tụ
Rồi tự nhủ thầy đã già rồi sao?
Con vẫn nhớ một ngày thầy lên lớp
Lời thầy giảng đầy lôi cuốn với con
Thầy bảo rằng trang giấy trắng mênh mông
Trái đất tròn nhỏ bé lắm con ơi!
Đó là ngày con mãi mãi chẳng quên
Anh hùng của con đứng trên bục giảng.
Lớp mười hai cuối cấp đến thật nhanh
Con loay hoay trong đường cong bậc bốn
Những đạo hàm rồi tích phân bừa bộn
Giải tích nào cho đến bước tương lai
Giờ chào cờ giọng thầy sao chợt nhấn
“Các con ráng năm nay hè cuối cấp”
Thương cây lúa hóa thân từ hạt thóc
Thầy ươm mùa vàng, đất vọng đồng dao
Lòng con khắc sâu lời thầy dạy dỗ
Đã trở thành lý tưởng trong tim con.
Mảnh thiên thể vô hồn trong vũ trụ
Trái đất treo bí ẩn trước con người.
Ngày chúng con xa trường vào đại học
Thầy vẫn đó chiến đấu cùng thời gian
Vẫn giương cao mãi ngọn cờ giáo dục
Làm xứng danh mái trường Giao Thủy A
Ai cũng truyền thầy là người ưu tú
Cùng tình yêu tinh khiết cho trẻ thơ.
Ngày hôm nay trời thu nắng nhẹ nhàng
Cây phượng già treo lá úa trên cao
Lớp ồn ào bỗng dưng thầm yên lặng
Chút nghẹn ngào bụi phấn vỡ lao xao
Mai thầy về sân trường cũ nằm đâu?
Hay nỗi nhớ nấp vùi theo cát bụi.
Nơi xa xôi con nghe tin thầy nghỉ
Như tiếng sét lạ lùng xô con ngã
Thầy về hưu hẳn là chuyện tự nhiên
Sao trong con mắt rưng rưng muốn khóc
Tiếc tuổi đời con chưa kịp lớn thêm
Như hạt thóc chưa nẩy từ cây lúa
Để bay ra vũ trụ đầy bao la
Nhìn hành tinh bé nhỏ tựa số không.
Còn hôm nay thầy đứng trước hành lang
Sau kính trắng đôi mắt thầy ướt đẫm
Con đò ngang nay không chở đạo nữa
Bởi người chèo đã mệt những đắng cay
Những viên phấn như mái chèo gãy đổ
Cũng quạnh hiu rơi vào góc lớp buồn.
Nhưng hôm nay không phải ngày kết thúc
Một trận đánh không phải thầy đơn độc
Mai thầy về mùa gọi nắng lên cao
Những hạt giống luôn nảy mầm cho thóc
Người đời sau sẽ theo thầy tiếp bước
Đưa con đò tới bến bờ vinh quang
Tinh thần thầy sẽ sống mãi trong con
Vì hạnh phúc chính là bài toán lớn
Mà chúng con phấn đấu suốt cuộc đời
Để tìm ra đáp số!
(Đêm 9/11/2012- NDD)
![]() |
Giây phút đáng nhớ của thầy |
Thầy giáo Nguyễn Văn Khoát (sinh năm 1952), nguyên Hiệu trưởng Trường THPT Giao Thuỷ, sinh ra và lớn lên tại một làng quê nghèo bên sông Sò (một nhánh của sông Hồng) thuộc địa bàn xã Giao Tân, huyện Giao Thuỷ. Từ thuở nhỏ cậu học trò Khoát đã rất ham học hỏi, với ước mơ trở thành thầy giáo trường làng. Năm 1969, Khoát đã thi đỗ vào Khoa Toán của Trường đại học Tổng hợp. Sau 3 năm “dùi mài kinh sử” trên giảng đường, năm 1972, nghe theo tiếng gọi của Tổ quốc, cậu sinh viên Khoát đã xung phong lên đường nhập ngũ, đánh đuổi giặc Mỹ xâm lược. Gần 4 năm (1972 - 1975) tham gia lực lượng vũ trang, vào Nam ra Bắc bao lần sinh tử, đến năm 1975, anh mới quay trở lại Trường đại học Tổng hợp để tiếp tục thực hiện giấc mơ còn dang dở. Nhờ thành tích học tập xuất sắc, đến năm 1977, anh tốt nghiệp đại học với tấm bằng loại ưu và vinh dự được lãnh đạo Trường đại học Tổng hợp giữ lại làm giảng viên, cán bộ quản lý. Nhưng với ước mơ sẽ về làm việc ở trường làng, giúp đỡ học trò nghèo, thầy giáo Khoát kiên quyết quay về mái Trường THPT Giao Thuỷ (năm 1978) công tác.
Ngay sau khi về trường, thầy Khoát đã tham gia nhiều hoạt động tích cực, nổi bật nhất là giúp đỡ học sinh nghèo, có hoàn cảnh khó khăn. Riêng môn Toán, thầy Khoát đã liên tục đổi mới phương pháp giảng dạy, phù hợp với từng đối tượng, lứa tuổi học sinh. Đến năm 1991, thầy Khoát vinh dự được lãnh đạo Sở GDĐT Nam Định tín nhiệm, giao trọng trách giữ chức Phó hiệu trưởng và 12 năm sau thì làm Hiệu trưởng Trường THPT Giao Thuỷ.
Trong khoảng hơn 20 năm làm lãnh đạo Trường THPT Giao Thuỷ, thầy Khoát đã nhiều lẫn vinh dự được nhận Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ GD;ĐT, UBND tỉnh và năm 2000, được Nhà nước trao tặng danh hiệu Nhà giáo ưu tú. Thầy nghỉ hưu vào tháng 11/2012.